กายภาพบำบัด ข้อไหล่ติด ข้อไหล่อักเสบ

กายภาพบำบัด  ข้อไหล่ติด ข้อไหล่อักเสบ

ข้อไหล่ติด คือ อะไร ?? 
ข้อไหล่ติด (adhesive capsulitis of shoulder, Frozen shoulder)
สาเหตุ เกิดจากการอักเสบของเยื่อหุ้มข้อไหล่ แล้วเกิดพังผืดในข้อไหล่ ทำให้ข้อไหล่ขยับได้น้อยลง จะพบบ่อยในกรณีที่กระดูกหักบริเวณแขน ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยขยับแขนลดลง หรือพบบ่อยกับโรคบางอย่างเช่น โรคเบาหวานเป็นต้น ในช่วงแรกของการดำเนินโรคจะมีอาการปวดไหล่ แล้วตามมาด้วยข้อไหล่เริ่มติดและอาการปวดค่อยๆลดลง แต่ข้อไหล่จะติดมากขึ้น

ข้อไหล่อักเสบ (arthritis) : สาเหตุเกิดจากการอักเสบภายในข้อไหล่ ส่วนใหญ่เกิดจากการเสื่อมตามอายุ (degenerative)ตามหลังการบาดเจ็บจากอุบัติเหตุ (post-traumatic) หรือจากโรคข้อรูมาตอยด์ (rheumatoid arthritis) จะทำให้เกิดอาการปวด บวม  และอาจมีข้อไหล่ติดตามมาได้เช่นเดียวกัน ข้อไหล่ไม่มั่นคง : ในผู้ป่วยบางรายอาจมีภาวะข้อไหล่หลวม ทำให้กระดูกต้นแขนเคลื่อนที่ออกจากเบ้าได้ง่าย ผู้ป่วยจะรู้สึกเจ็บหรือเสียวเหมือนข้อไหล่จะหลุดเวลาที่หมุนไหล่ไปในทิศทางเฉพาะเช่น ทำท่าขว้างบอลเป็นต้น ในกรณีที่ไหล่หลุดแล้วผู้ป่วยจะมีอาการปวดมาก และขยับไหล่เองไม่ได้ อาการที่ผู้ป่วย

ควรมาพบแพทย์เมื่อไหร่ 
1. มีข้อไหล่บวม
2. มีอาการปวดมานานกว่า 2 สัปดาห์
3. มีอาการปวดร่วมกับการเคลื่อนไหวข้อไหล่ได้ไม่เต็มที่
4. มีอาการชาของแขน หรือมีอาการเย็นหรือเปลี่ยนสีของผิวหนังบริเวณแขนร่วมด้วย
5. มีอาการอื่น เช่น ไข้ เบื่ออาหาร น้ำหนักลด ร่วมด้วย เป็นต้น

ทำไม เวลาไปรักษา แพทย์ต้อง ซักประวัติและตรวจร่างกาย 
การวินิจฉัย (Diagnosis) การวินิจฉัยอาการปวดไหล่นั้นเริ่มต้นจากการซักประวัติและตรวจร่างกายเพื่อหาสาเหตุของโรค และแยกโรคที่เกิดจากสาหตุที่ไม่ได้อยู่บริเวณข้อไหล่ การเอกซเรย์จะทำในรายที่สงสัยว่ามีภาวะของกระดูกและข้อที่ผิดปกติร่วมด้วยเนื่องจากไม่สามารถเห็นเนื้อเยื่อหรือเส้นเอ็นจากการเอกซเรย์โดยตรงได้ ในบางโรคแพทย์สามารถฉีดยาชาเฉพาะที่บริเวณที่สงสัยว่าเป็นสาเหตุของโรคเพื่อยืนยันการวินิจฉัยได้ และในรายที่ข้อมูลเบื้องต้นไม่เพียงพอ หรือจำเป็นต้องได้รับการผ่าตัดอาจส่งทำ ultrasound, CT หรือ MRI ต่อไป

การรักษา (Treatment) ที่ไหน ทำอย่างไร ?? 
การรักษา (Treatment) การรรักษาอาการปวดไหล่ประกอบด้วย การรักษาอาการทั่วไป, การรักษาด้วยกายภาพบำบัด และการผ่าตัด การรักษาทั่วไป : เมื่อมีอาการปวดไหล่ระยะเฉียบพลัน ควรงดการเคลื่อนไหวของไหล่ข้างที่มีอาการ อาจใช้ผ้าคล้องแขนแนบชิดลำตัว งอข้อศอกประมาณ 90 องศา รับประทานยาแก้ปวดเช่น พาราเซตามอล, ยาลดอาการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) และยาคลายกล้ามเนื้อ

การกายภาพบำบัด : เลือกใช้ความเย็นหรือความร้อนประคบ โดยใช้ความเย็นในกรณีที่มีอาการปวดรุนแรง ปวดเฉียบพลันเพื่อบรรเทาอาการปวด และใช้ความร้อนในกรณีที่อาการปวดไม่รุนแรง หรือมีข้อไหล่ติดเพื่อช่วยในการไหลเวียนของเลือด ร่วมกับการบริหารด้วยการเคลื่อนไหวแบบไม่ใช้แรงในช่วงแรกเพื่อป้องกันข้อไหล่ติด นอกจากนี้อาจให้นักกายภาพบำบัดช่วยได้ เช่น การนวด, การดัดข้อ และการใช้คลื่นเสียงอัลตรา (ultrasound) เป็นต้น

ใคร ที่ต้องผ่าตัด
การผ่าตัด  มักจะใช้ในกรณีที่รักษาด้วยการกายภาพบำบัด แล้วไม่ดีขึ้นเป็นเวลาอย่างน้อย 3 - 6 เดือน โดยวิธีการผ่าตัดจะขึ้นอยู่กับโรคที่ผู้ป่วยเป็น และแพทย์ผ่าตัด ในปัจจุบันมีทั้งการผ่าตัดส่องกล้อง และการผ่าตัดแบบเปิด

ข้อควรปฏิบัติ
ถ้าปวดมากและทันที ควรพักการใช้ข้อไหล่ และใช้ผ้าพยุงแขนและไหล่ไว้ชั่วคราว 1-2 วัน เวลาลุกนั่งหรือเดิน ประคบไหล่ด้วยถุงน้ำแข็ง วันละ 2-3 ครั้ง ครั้งละ 15-30 นาที อย่าบีบ นวด หรือดัดข้อไหล่ที่กำลังปวด ควรใช้ยาแก้ปวดทาบริเวณนั้นเบาๆ 2-3 ครั้ง และกินยาแก้ปวดพอทุเลา อย่าใช้แขนข้างที่ปวดยกหรือหิ้วของหนักๆอย่ากางแขน โหนหรือเหนี่ยวนานเกินควร ถ้าปวดทันที และไม่ทุเลาใน 24 ชั่วโมง ควรพบแพทย์

ถ้าอาการทุเลาแล้ว เราควรกระทำตน อย่างไร 
ถ้าทุเลาพอทน ก็เริ่มบริหารและสามารถใช้ยาแก้ปวดรับประทานได้อาการปวดไหล่ที่สำคัญ และต้องพบแพทย์เฉพาะทาง คือ อาการปวดโดยเฉพาะเวลากลางคืนหรือนอนตะแคงทับไหล่ด้านที่ปวดไม่ได้การป้องกันการบาดเจ็บของข้อไหล่ถ้าผู้ป่วยเคยมีปัญหาปวดไหล่ในอดีต

แนะนำให้ยืดกล้ามเนื้อและเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบข้อไหล่อย่างถูกต้อง หลังจากออกกำลังกายหรือถ้ามีอาการปวดไหล่อีก ให้ใช้ความเย็นประคบ และอาจรับประทานยาลดการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์หลังจากออกกำลังกายได้ ถ้าไม่มีข้อห้ามในการใช้เช่น มีอาการแพ้ยา, โรคตับอักเสบ, โรคไตทำงานบกพร่องเป็นต้น ในกรณีที่มีอาการของเส้นเอ็นอักเสบให้ทำการออกกำลังกายเพื่อขยับข้อไหล่เพื่อหลีกเลี่ยงภาวะข้อไหล่ติด ในรายที่เล่นกีฬา ควรเรียนรู้เทคนิคการเล่นกีฬาอย่างถูกต้อง เพื่อลดโอกาสการเกิดการบาดเจ็บรุนแรงจากการเล่นกีฬาแบบผิดวิธี


CR:โรงพยาบาลเวชธานี